Синот на Сонцето ќе се круниса во Кокино

ПРАИСТОРИСКИ РИТУАЛ СЕ ОБНОВУВА ВО КУМАНОВСКО
Синот на Сонцето ќе се круниса во Кокино

- Точно по 3824 години од времето во кое е направена мегалитската (камената) опсерваторија Кокино во близина на Куманово, сместена на врвот од некогашен изгаснат вулкан, во саботата се најдовме среде групата љубопитници и археолози од денешната, дигитална ера, за да грабнеме дел од магијата на древните народи и, во духот на некогашните жители на овие простори, да го прогласиме најдолгиот ден во годината.
- Праисториските луѓе што живееле во близина на Кокино, многу поумешно од многубројни нивни современици на различни континенти, го мереле времето по поместувањата на Сонцето и на Месечината на хоризонтот. Токму затоа, Американската вселенска агенција (НАСА) го рангира Кокино на четврто место на листата стари опсерватории во светот, по Абу Симбел во Египет, Стоунхенџ во Велика Британија и Ангкор Ват во Камбиџа.
- Кога Сонцето изгрева најсеверно на хоризонтот, на 21 јуни, тогаш е летната долгодневица, најдолгиот ден во годината. Маркерот кој ја обележува оваа појава во кокинските карпи е со полусрпест облик. На тој ден Сонцето се вгнездува во одредената постела за по неколку минути да го продолжи патувањето по небото.

- Токму тој миг го посведочија групата љубопитници кои викендов на изгрејсонце се најде на Кокино. - Кокино било во употреба како опсерваторија од 19 век пр.н.е до 7 век пр.н.е. Ридот претставувал ексклузивно место од каде што се комуницирало со боговите, а луѓето живееле во околината во земјени куќички кои биле делумно вкопани во земјата.

- Прецизноста на мерењата што праисториските жители ги правеле во Кокино потврдуваат дека станува збор за општество кое имало висок цивилизациски дострел - вели археологот Јовица Станковски, директор на Кумановскиот музеј и човекот кој пред седум години го откри скапоцениот бисер на археологијата. Станковски раскажува дека на планинско светилиште се извршувале обредни култови посветени на Големата богинка мајка, божество кое е многу присутно во целиот праисториски период, како и симболично спојување на богот на небото и божицата на земјата, а Кокино е прв регистриран локалитет во Македонија каде што живееле тие обреди.
- Во процепите на карпите во Кокино, праисториските луѓе закопувале дарови, сметајќи дека ги ставаат во утробата на Богинката мајка и со тоа си обезбедуваат сигурен род во годината што доаѓа “; вели Станковски. Еден од најинтересните ритуали кои во праисторијата се правеле на Кокино, е оној поврзан со устоличувањето на земниот владетел на заедницата, кој се сметал за син на Сонцето. - Обредот се изведувал на 31 јули. На тој ден, низ три точки во карпите на Кокино поминува сончев зрак кој осветлува само еден од петте престоли поставени на локалитетот. На престолот седел старешината на племето и со осветлувањето од зракот, тој се легитимирал како син на небесните сили. На праисториските луѓе им се чинело многу важно да се направи тој обред за да се обезбеди плодна година и успешно обновување на природата. Овој театар тие го изведувале секое лето и сметале дека од него им зависи опстанокот - раскажува Станковски.

- Откако НАСА високо го котираше Кокино во 2005 година, ова место стана атракција за странските туристи, а се позачестени се и домашни љубопитници. - Од Словенија не посетија десетина групи туристи, од Австрија, пак, во европски манир, ни најавуваат посети една година порано - вели Станковски, нагласувајќи дека е многу задоволен и од интересот на археолозите и астрономите низ светот кои со исклучително внимание ги следат излагањата за Кокино на светските конгреси. Тоа што му недостига на ова место за неговата неверојатна приказна да стане целосна и во туристичка смисла, се придружни објекти: продавница за сувенири, ресторан за одмор на посетителите, кои од местото за паркинг пешачат десетина минути по голема угорница, и музејче во кое би се изложиле артефактите ископани на локалитетот.

Кокино и поздравот на Сонцето во најдолгиот ден

Кокино и поздравот на Сонцето во најдолгиот ден

Ако во мугрите на новиот ден го поздравиме Сонцето, неговите вечни атрибути се генерираат во нас и се вградуваат како генетички код на нашето битие

Љубен Луј Ѓорѓиоски

Јогата и денес, како и секогаш во минатото, на човекот му нуди начини, можности и патишта да си помогне себеси во разни животни ситуации. Практикувајќи јога, вежбачот се исполнува со здравје, виталност, хармонија и среќа. Кога јога-вежбите се прават редовно и особено ако се почитува ритамот на природата, тогаш ефектот од нив многупати позитивно се зголемува. Човекот како дете на природата и космосот знае дека без Сонцето и неговата позитивна енергија нема живот и развој на свеста. Темнината го покрива неизвесното, од неа се раѓа мракот на незнаењето, од каде што започнува царството на негативното, злото, болестите... Човекот, како дел од природата и господар на целиот жив свет, кој го сака и почитува животот, треба да ги врати во своето секојдневје законите на природата и на космосот. Оваа навика на почитување и негување на силите на природата, со посебен култ кон Сонцето, човекот ја создавал и практикувал од древни времиња. Се верува дека многу изградени објекти биле храмови или опсерватории. Негувањето посебен однос и култ кон Сонцето било сосема редовна и секојдневна дејност на луѓето во минатото. Можеме да претпоставиме дека „сериозното научно“ посматрање на Сонцето било составен дел на низа древни ритуали и церемонии. На некои простори на нашата планета луѓето изградиле посебен култ на обожавање и почитување на Сонцето. Тоа го правеле со посебен респект и понизност, со цел да бидат дарувани со благодатите на Сонцето и да го достигнат неговиот вечен живот. Древните Египќани граделе пирамиди и храмови во чест на Сонцето, со цел нивните фараони да ја достигнат неговата вечност. Слични градби и храмови се среќаваат на американската почва кај древните Маи, Астеци и Инки, на азиска почва - во индискиот потконтинент и низ целата Сина планета, низ целата историја на човекот. Како резултат на посматрањето на Сонцето, древните луѓе развиле посебни календари во кои подетално го опишуваат неговото движење и движењето на ѕвездите низ илјадници години наназад. Се верува дека Стоунхенџ во Британија бил користен како соларна опсерваторија за предвидување на годишните доба, рамноденици, долгоденици и сл.

И просторите на Македонија не биле исклучок од тој голем духовен и древен научен светски тренд. Од 2001 година, на светската археолошка, астрономска и јога-карта гордо се запиша и името на Кокино. Мегалитскиот споменик на Татичев камен оттогаш во светот е познат како Мегалитска опсерваторија Кокино. Само за неколку години Кокино се постави рамо до рамо со веќе афирмираните и надалеку познати Стоунхенџ, Абу Симбел... Ако Кокино било древна мегалитска опсерваторија, центар од каде што се извлекувале знаците на природата за нејзиниот ритам: пролетна и есенска рамноденица, почеток на летото и зимата преку летниот и зимскиот солстициј и др., сега низа активности што се прават на тој простор без да се покаже одреден респект и чувство на понизност пред Сонцето изгледаат како „тивко зборување додека надвор постојано грми“. Може постојано да свири инструмент или оркестар, да се чита поезија, да се пеат песни на цел глас, но ако се нема понизност, тоа малку ќе го облагороди просторот. Она за што е гладен просторот на Кокино со илјадници години е посветеност кон Сонцето и кон Месечината. Можеме само да претпоставиме каква била практиката, која била церемонијата на тие големи годишни периоди и празнувања по повод доаѓањето на пролетта, летото... Сето тоа е дел од минатото, историјата, митот, легендите... кога човекот почнал да господари со околината, природата, планетата. Тој отсекогаш имал посебен однос и почитување на силите на природата и космосот. Таму каде што започнува да се појавува човекот, од магливото и таинствено минато, тој бил и останал дете на природата и чедо на космосот. Јогата е вештина произлезена од древнина, од желбата на човекот да го разбере и практично да го покаже својот личен однос спрема околината, космосот и животот. Таа е придонес за благодатите што ги ужива човекот на овој свет и неговата благодарност и почит спрема вечноста. Само со светлината, со зракот на Сонцето, кој е и зрак на љубовта, здравјето и хармонијата, може да бидат уништени мракот, темнината и незнаењето. Човекот мора својот дневен ритам да го започне и да го исполни со првите сончеви зраци. Да ја врати заспаната, древна човекова навика на будење пред изгрејсонце. Тогаш и само тогаш може да ја поттикне својата духовна креативност и одамна заборавена космичка димензија во себе. Навиката да се поздрави новиот ден пред да се појават првите сончеви зраци ја задржале голем број живи битија, кога од зората на новиот ден целата природа е разбудена и се' врие од живот и раздвиженост. Тоа е мал чекор во животот, но голема е добивката од него. Потребен е напор да се создаде таква навика, а таа уште подобро се зацврстува со редовна јога-практика, особено со комплексната вежба „Сурја намаскар“, позната како поздрав на Сонцето.

Во мугрите на утринското раѓање на новиот ден, кога целата природа е спокојна, во амбиент исполнет со мир и хармонија, започнува славењето на Сонцето и светлината со поздравот на Сонцето. Сонцето е позитивно ако се извлече доблесното од него. Тоа неизмерно се дарува себеси со првите утрински зраци на изгрејсонцето или со зраците што ја милуваат природата со залезот. Со нив започнува трансформацијата од мрзливи битија, робови на нездрави навики во креативни и слободни суштества, на болката во здравје. Ако во мугрите на новиот ден го поздравиме Сонцето, неговите вечни атрибути: виталноста, силата, чистотата и вечноста се генерираат во нас и се вградуваат како генетички код на нашето битие. Просторот на Кокино неизмерно го нуди тоа. Пријателите на природата и вљубениците во јогата го користат тој простор во изминативе години со сета почит и понизност кон традицијата на просторот, Сонцето и космосот. Ние, со Сонцето пред себе, со величествената светлина што ни го трасира патот до целта и со пламенот на вечноста во нашите срца, гордо и смело чекориме свесни дека позитивното, доброто и доблесното ни се дадени и можеме да ги оствариме.

Затоа дојдете во Кокино, почувствувајте го овој древен амбиент и бидете дел од големото празнување на Сонцето и јогата.

За Кокино одвоени само 3200 евра за архео истражување ...

Да беше Кокино во Охрид, Скопје, Штип или Тетово - сигурно немаше да добие за архео истражувања скромни 3200 евра (за цела година ...) за архео истражувања за оваа година ...

Заради Кокино минатата година Куманово беше прогласен за град на културата во Македонија ... на Кокино веќе неколку години му се доделуваат скромни средства ... прескромни би рекол ... си тие пари ке се направат само неколку сонди и толку ...

Што се бо дале Америте Кокино да е на нивниот континент ... Бенкс истражувачот од Јахоо, беше вчудоневиден од тоа што може од Кокино да се направи ... но за Македонија очито Кокино сега за сега е само - брдо камења каде овците ја пасат ретката трева ... на Кокино најпрво му треба подобар асфалтиран пристапен пат ... да се донесе струјо до лолкалитетот ... другото само од себе ке се изгради ... се работи само за неколку километри ...

Археолошки истражувања на Кокино ...

Започнаа годинешните археолошки истражувања на Кокино

Министерството за култура одвои само 200.000 денари за откривање на историјата

Катерина Богоева

Денес на Кокино започнуваат годинешните археолошки истражувања преку кои, во текот на идните две недели, тим од Народниот музеј на Куманово ќе го продолжи откривањето на историјата на некогашните жители. Иако локалитетот во изминатите седум години доби и меѓународна верификација за астрономските и археолошките вредности, се' уште археолошките истражувања не се поддржуваат доволно од страна на Министерството за култура. Нивниот раководител, археологот Јовица Станковски кој е и директор на Музејот, ја смета за мала доделената сума од 200 000 денари и посочува дека локалитетот досега е само чепнат со археолошките истражувања и дека се потребни поголеми средства за да може да се добијат одговори на низа отворени прашања, меѓу кои и до кога локалитетот се користел како урбано светилиште.

„Целиот втор милениум, од 19 до 10 век пр. н.е., Кокино најверојатно се користело како планинско светилиште, но треба да се утврди конкретно до кога. Треба да се доистражи кои биле луѓето што во периодот на железното време ја подигнале населбата, да се открие и третиот култ кој тука се практикувал, како и многу други прашања“ - вели Станковски.

Археолозите ќе истражуваат на северниот дел од локалитетот каде и досега се работеше, но поради ограничените финансиски средства, најверојатно со нив нема да работат како лани, студенти од Институтот по археологија при Филозофскиот факултет во Скопје.

Во изминатиот период на Кокино се вработени тројца чувари, а до него водат и информативни табли поставени на магистралните патишта. На 21 јуни наутро, од карпите на мегалитската опсерваторија ќе се набљудува изгревањето на сонцето, а на 31 јули, членови на Друштвото на писателите на Македонија ќе читаат и поезија, при што се очекува да настапи и Драган Даутовски на неолитската флејта.

Иако, овој локалитет сеуште не е ставен под заштита на државата, за него е изработен менаџмент-план. Јовица Станковски смета дека за комплетно уредување на Кокино, со што би се добила и посакуваната туристичка функција, државата треба во наредниот период да вложи 100-200 илјади евра. ...